اختلاف کارفرما و پیمانکار

در تمامی بخش‌های اقتصادی که فعالیت جاری و مستمر داشته باشند، همواره با امور مربوط به واگذاری کار، فعالیت و یا خدماتی از مجموعه خود به سایر شرکت‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی روبرو هستیم.

به‌طور عام، همواره و به‌طور روزمره با اختلافات ناشی از کارهای واگذاری شده و انجام کار، روبرو هستیم، رسیدگی به اختلافات ناشی از قراردادها و یا فعالیت‌های واگذارشده در کلیه بخش‌های اقتصادی در حوزه رسیدگی کارشناسان رسمی دادگستری باصلاحیت مربوطه قرار می‌گیرد.

فراوانی بالا در پرونده‌های موضوع این مبحث را به‌طور مشخص در رسیدگی به اختلافات مربوط به قراردادهای پیمانکاری در حوزه‌های فنی و مهندسی، خدماتی و … می‌توان برشمرد.

بررسی موضوع اختلاف بین کارفرما و پیمانکار را می‌توان در دو حوزه قراردادهای خارجی و بین‌المللی و قراردادهای داخلی موردبررسی قرارداد. بنا به تعرفی قراردادی که طرفین آن دارای دو تابعیت متفاوت باشند را قراردادهای بین‌المللی می‌نامند، لذا کلیه قراردادهای خصوصی و دولتی و بخش‌های عمومی که یک‌طرف آن شرکت ثبت‌شده در خارج از کشور و یا افراد حقیقی با تابعیت خارجی باشند در زمره قراردادهای بین‌المللی قرار می‌گیرند و رسیدگی به اختلافات منتج از این قراردادها نیز متناسب با نوع قرارداد روش بررسی و اعلام نظر خاص خود را دارد.

امروزه بخش زیادی از پروژه‌های پیمانکاری و قراردادهای بین‌المللی از قراردادهای تیپ فدراسیون بین‌المللی مهندسین مشاور، فیدیک استفاده می‌نمایند.

روند رسیدگی به شکایات کارفرما از پیمانکار در قرارداد ها

روند رسیدگی به دعاوی در انواع سه‌گانه ( ساخت، کلید گردان، طرح و ساخت) قراردادهای فیدیک نسبتاً یکسان است. اگر پیمانکار به استناد هریک از موارد مندرج در جدول پیوست، خود را محق به دریافت هرگونه تمدید مدت تکمیل و یا مطالبات اضافی بداند، باید مراتب را در کمتر از 28 روزبه کارفرما اعلام نماید و رویداد و یا وضعیت که منجر به ادعاشده را شرح دهد.

همچنین پیمانکار موظف است در کمتر از 42 روز پس از آگاهی از رویداد یا وضعیت منجر به ادعا، جزئیات کامل ادعا شامل کلیه ادله و مبنای ادعا و میزان مدت تمدید و یا مطالبات اضافی مورد ادعا را به کارفرما ارسال نماید.

بدیهی است که چنانچه تأثیر رویداد یا وضعیت منجر به ادعا ادامه داشته باشد، گزارش‌های پیمانکار موقت تلقی خواهد شد و پیمانکار باید در فواصل یک‌ماهه گزارش‌های موقت بعدی را به همراه گزارش تجمعی ادعا ارائه نموده و این رویداد را تا پایان رویداد مورددعوی ادامه دهد.

کارفرما موظف است حداکثر تا 42 روز پس از دریافت ادعا، مدارک و ادله‌ی موجود را بررسی نموده و نظر خود را در خصوص ادعای پیمانکار به‌صورت کتبی اعلام دارد.

در ادامه چنانچه میان ادعای پیمانکار و پاسخ کارفرما توافق وجود نداشته باشد، طبق ماده20-4 شرایط عمومی پیمان اختلافات به هیئت حل اختلاف ارجاع می‌شود. این هیئت سه‌نفره که از دو نفر نماینده‌ی هریک از طرفین و یک نفر مرضی‌الطرفین تشکیل می‌شود، وظیفه‌ی رسیدگی به ادعا و اعلام رأی را دارد.

حل اختلاف کارفرما و پیمانکار
حل اختلاف کارفرما و پیمانکار

قبول داوری قراردادهای پیمانکاری در شرکت آرمان سنجش

شرکت آرمان سنجش باسابقه فعالیت بیش از یک دهه درزمینهٔ ارائه خدمات کارشناسان رسمی دادگستری و همکاری با مجموعه‌های مختلف اقتصادی، مؤسسات حقوقی معتبر، توانسته است شرایط مطلوبی درزمینهٔ فراهم آوردن بستر مناسب جهت دسترسی به خدمات موردتقاضا را فراهم آورد.

آرمان سنجش آمادگی دارد در کلیه قراردادهای منعقد فی‌مابین کارفرما و پیمانکار با پذیرش داوری اختلافات فی‌مابین با بهره‌گیری از توان فنی و حقوقی کارشناسان رسمی دادگستری و وکلای حقوقی که با گذراندن دوره‌های داوری به این حوزه تسلط کامل دارند، در جهت رفع مشکلات قراردادی همکاری لازم را با شرکت‌های پیمانکاری و کارفرما داشته باشد.صداقت، سرعت، دقت و کیفیت خدمات ارائه‌شده پشتوانه مجموعه آرمان سنجش در ترسیم چشم‌اندازی روشن به‌منظور ارائه خدمات مطمئن است.

چنانچه به هردیلیلی در انتصاب اعضای هیئت حل اختلاف اتفاق‌نظر وجود نداشته باشد و یا هر یک از طرفین به رأی هیئت حل اختلاف رضایت ندهند، در وهله‌ی اول حل‌وفصل دوستان مورد تأکید قرارداد می‌باشد. در وهله‌ی بعد و در صورت عدم حصول نتیجه، اختلاف باید از طریق داوری بین‌المللی حل‌وفصل می‌گردد.

در قراردادهای داخلی پیمانکاری که کارفرما را بخش دولتی تشکیل می‌دهد، عموماً قراردادها منطبق با شرایط عمومی پیمان فی‌مابین بخش دولتی و خصوصی منعقد می‌گردد، در ماده 53 شرایط عمومی پیمان به‌طور شفاف موضوع حل اختلاف را بیان نموده است:

ماده 53. حل اختلاف

الف ) هرگاه در اجرا يا تفسير مفاد پيمان بين دو طرف اختلاف‌نظر پيش آيد، دو طرف می‌توانند براي حل سريع آن، قبل از درخواست ارجاع موضوع يا موضوعات مورد اختلاف به داوري طبق بند (ج) برحسب مورد، به روش تعیین‌شده دربندهای 1 و2 عمل نمايد.

در مورد مسائل ناشي از برداشت متفاوت دو طرف از متون بخش‌نامه‌هایی كه به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه از سوي سازمان برنامه و بودجه ابلاغ‌شده است، هر يك از دو طرف از سازمان برنامه و بودجه چگونگي اجراي بخشنامه مربوطه را استعلام نمايد و دو طرف طبق نظري كه از سوي سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود، عمل كنند.

در مورد اختلاف‌نظرهايي كه خارج از شمول بند 1 است، رسيدگي و اعلام نظر دوباره آن‌ها به كارشناس يا هیئت كارشناسي منتخب دو طرف واگذار شود و دو طرف طبق نظري كه از سوي كارشناس يا هیئت كارشناسي، در چارچوب پيمان و قوانين و مقررات مربوط اعلام می‌گردد، عمل كنند.

ب) درصورتی‌که دو طرف در انتخاب كارشناس يا هیئت كارشناسي موضوع‌بند 2، به توافق نرسد يا نظر اعلام‌شده طبق بندهای 1 و2، موردقبول هر يك از دو طرف نباشد، براي حل اختلاف، طبق بند (ج) اقدام می‌گردد.

ج) هرگاه در اجرا يا تفسير مفاد پيمان دو طرف اختلاف‌نظر پيش آيد، هريك از طرف‌ها می‌تواند درخواست ارجاع موضوع يا موضوعات مورد اختلاف به داوري را به رئيس سازمان برنامه و بودجه ارائه نمايد.
تبصره 1. چنانچه رئيس سازمان یادشده با تقاضاي مورداشاره موافقت نمود، مرجع حل اختلاف شوراي عالي فني خواهد بود.
تبصره : رسيدگي و اعلام نظر شوراي عالي فني، در چارچوب پيمان و قوانين و مقررات مربوط انجام می‌شود. پس از اعلام نظر شوراي یادشده، طرف‌ها بر طبق آن عمل می‌نمایند.

د) ارجاع موضوع يا موضوعات مورد اختلاف به شوراي عالي فني، تغييري در تعهدات قراردادي دو طرف نمی‌دهد و موجب آن نمی‌شود كه يكي از دو طرف به تعهدات قراردادي خويش عمل نكند.

همچنین در قراردادهای پیمانکاری فی‌مابین بخش‌های غیردولتی که به‌عنوان کارفرما و پیمانکار منعقد می‌گردد، توصیه می‌شود در بند مربوط به حل اختلاف و داوری، به‌طور مشخص داور رسیدگی را تعیین نمایند، چراکه در صورت بروز اختلاف فی‌مابین رسیدگی از طریق محاکم و دستگاه قضایی به جهت طی تشریفات آئین رسیدگی سال‌ها به طول خواهد کشید که دراین‌بین هردو طرف قرارداد متضرر خواهند شد.

خدمات آرمان سنجش در امور اختلاف کارفرما و پیمانکار

شبکه سراسری وکلا، کارشناسان رسمی و همکاران مجرب و باسابقه این مجموعه، سابقه مفید و اجرایی در انجام امور مربوط به این بخش، بهره‌گیری از کارشناسان مجرب باسابقه فعالیت در پروژه‌ها و حوزه‌های مختلف اجرایی، آشنایی کامل و مباحث موردادعای طرفین، سرعت در انجام کارهای ارجاعی و دقت نظر و کیفیت بالای خدمات قابل‌ارائه موجب شده است که ارائه خدمات در قالب شرکت حقوقی آرمان سنجش موردتقاضای تعداد زیادی از شرکت‌ها و سازمان‌های اقتصادی باشد و به‌عنوان گزینه‌ای مطمئن و برندی مورداتکا از سوی استفاده‌کنندگان این خدمات به سایر توصیه گردد.

قبول داوری قراردادهای پیمانکاری در شرکت آرمان سنجش

استحقاق کارفرما

استحقاق پیمانکار

موضوع دعوا

کلید گردان

طرح و ساخت

ساخت

اگر تجهیزات، مصالح و یا کیفیت ساخت مردود اعلام شده و درنتیجه آزمایش مجدد موجب هزینه‌های اضافی برای کارفرما گردد، ممکن است کارفرما این هزینه‌ها را مطالبه نماید.

عدم پذیرش

۵-۷

۵-۷

۵-۷

کارفرما ممکن است هزینه‌های ناشی از قصور پیمانکار را در انجام کارهای ترمیمی مطالبه نماید.

فعالیت‌های ترمیمی

۶-۷

۶-۷

۶-۷

پیمانکار ممکن است بابت هر یک از موارد زیر درخواست تمدید مدت قرارداد را ارائه نماید:

  1. تغییر کار
  2. تاخیرات مجاز
  3. تاخیرات کارفرما یا سایر پیمانکاران کارفرما

تمدید مدت تکمیل

۴-۸

۴-۸

۴-۸

پیمانکار ممکن است برای تاخیرات ناشی از تصمیم‌های مراجع قانونی، درخواست تمدید مدت قرارداد را ارائه نماید.

تاخیرات ناشی از تصمیمات مراجع قانونی

۵-۸

۵-۸

۵-۸

اگر روش‌های پیمانکار برای جبران کندی پیشرفت کار، منجر به هزینه‌های اضافی برای کارفرما گردد، ممکن است کارفرما ادعای هزینه نماید.

نرخ پیشرفت

۶-۸

۶-۸

۶-۸

کارفرما برای جبران خسارت‌های ناشی از قصور پیمانکار در تکمیل به‌موقع کارها می‌تواند از وی مطالبه کند.

خسارت‌های تأخیر

۷-۸

۷-۸

۷-۸

اگر پیمانکار در پیروی از دستورات صادر شده از سوی کارفرما/مشاور برای تعلیق کارها دچار هرگونه تأخیر یا تحمیل هزینه گردد، می‌تواند مدعی شود.

پیامدهای تعلیق

۹-۸

۹-۸

۹-۸

چنانچه تمام یا بخشی از کار در آزمایش‌های تکمیلی مردود گردد، کارفرما ممکن است ادعای هزینه کند.

آزمایش‌های تکمیلی پذیرفته‌نشده

۴-۹

۴-۹

۴-۹

ممکن است کارفرما خسارت‌های ناشی از تأخیر در تحویل بخش‌های باقیمانده کار را از پرداخت‌ها به پیمانکار کسر نماید.

اگر پیمانکار از بابت بهره‌برداری کارفرما از بخش‌هایی از کار، برخلاف آنچه در قرارداد توافق شده است، متحمل هزینه شود، ممکن است ادعای هزینه به اضافه سودی معقول بنماید.

تحویل بخش‌هایی از کار

غیرقابل به‌کارگیری

۲-۱۰

۲-۱۰

اگر کارفرما آزمایش‌های تکمیلی را به تعویق بیندازد، ممکن است پیمانکار ادعای هزینه به اضافه سودی معقول و همچنین تمدید مدت‌زمان قرارداد را مطرح نماید.

مداخله در آزمایش‌های تکمیلی

۳-۱۰

۳-۱۰

۳-۱۰

چنانچه تمام یا بخش‌هایی از کار به هر علت، ناقص یا معیوب بوده و برای اهداف موردنظر قابل‌استفاده نباشد، کارفرما محق به تمدید مدت «دوره رفع نواقص» می‌باشد.

تمدید دوره رفع نواقص

۳-۱۱

۳-۱۱

۳-۱۱

 


 

استحقاق کارفرما

استحقاق پیمانکار

موضوع دعوا

کلید گردان

طرح و ساخت

ساخت

اگر پیمانکار در رفع هرگونه نقص یا خرابی که در حیطه مسئولیت وی است، در مدت معقول قصور نماید، کارفرما می‌تواند رأساً یا توسط شخص ثالث و به هزینه پیمانکار جهت رفع نواقص اقدام نماید و پیمانکار باید هزینه‌های معقول کارفرما را بپردازد.

قصور در رفع نواقص

۴-۱۱

۴-۱۱

۴-۱۱

چنانچه کارفرما از پیمانکار بخواهد علت هرگونه نقصی را -که در مسئولیت پیمانکار نیست- جستجو کند، پیمانکار محق به دریافت هزینه اضافی به‌علاوه سودی معقول می‌باشد.

تجسس توسط پیمانکار

۸-۱۱

۸-۱۱

۸-۱۱

اگر کارفرما آزمایش‌های پس از تکمیل را به تعویق بیندازد، ممکن است پیمانکار هزینه اضافی را به‌اضافه سودی معقول و همچنین تمدید زمان قرارداد را مطالبه نماید.

آزمایش‌های به تأخیر افتاده

۲-۱۲

۲-۱۲

غیرقابل به‌کارگیری

کارفرما ممکن است برای هزینه‌های ناشی از تکرار آزمایش‌های ناموفق ادعای مالی مطرح نماید.

آزمایش‌های مجدد

۳-۱۲

۳-۱۲

غیرقابل به‌کارگیری

چنانچه بخش‌هایی از احجام کار (BOQ) توسط کارفرما حذف شود، پیمانکار بابت کاهش حجم کار ممکن است متحمل هزینه‌هایی گردد. در این صورت ممکن است ادعای خسارت نماید.

حذف کار

غیرقابل به‌کارگیری

غیرقابل به‌کارگیری

۴-۱۲

چنانچه «آزمایش‌های پس از تکمیل» برای بخش‌هایی از کار ناموفق باشند، کارفرما باید در «دوره رفع نواقص» مجوز دسترسی به کارها و تکرار آزمایش‌ها را برای پیمانکار صادر نماید. اگر درنتیجه تأخیر نامعقول کارفرما در صدور این مجوز پیمانکار متحمل هزینه‌های اضافی گردد، وی محق به دریافت این هزینه به‌علاوه سودی معقول خواهد بود.

عدم پذیرش آزمایش‌های پس از تکمیل

۴-۱۲

۴-۱۲

غیرقابل به‌کارگیری

پیمانکار می‌تواند پیشنهادهایی برای تسریع در کار، کاهش هزینه‌های اجرایی و بهبود کارایی ارائه نماید. چنانچه پیشنهادهای فوق منجر به کاهش ارزش قرارداد گردد، پیمانکار می‌تواند سودی را مطالبه نماید.

مهندسی ارزش

غیرقابل به‌کارگیری

غیرقابل به‌کارگیری

۲-۱۳

کارفرما ممکن است بابت تغییر در قوانین کشور، تعدیل هزینه‌های پیمانکار را طلب کند.

پیمانکار ممکن است بابت تغییر در قوانین کشور، ادعای تمدید مدت تکمیل و دریافت هزینه اضافی را مطرح نماید.

تعدیل به علت تغییر در قوانین

۷-۱۳

۷-۱۳

۷-۱۳

اگر پیمانکار مبلغ قابل پرداخت را طبق ماده ۱۴-۷ (زمان و نحوه پرداخت‌ها) دریافت نکند، محق به دریافت هزینه‌های سرمایه‌گذاری در خلال دوره تأخیر خواهد بود.

تأخیر در پرداخت

۸-۱۴

۸-۱۴

۸-۱۴

 


 

استحقاق کارفرما

استحقاق پیمانکار

موضوع دعوا

کلید گردان

طرح و ساخت

ساخت

پس از فسخ قرارداد توسط کارفرما، وی می‌تواند زیان عدمالنفع و خسارت‌های متحمل شده و نیز هرگونه هزینه اضافی بابت تکمیل کارها را، پس از کسر هرگونه مبلغ قابل پرداخت، از پیمانکار اخذ نماید.

پرداخت پس از فسخ

۴-۱۵

۴-۱۵

۴-۱۵

اگر کارفرما در برنامه مالی و پرداخت‌ها چنان قصور نماید که منجر به تعلیق کار توسط پیمانکار گردد، ممکن است پیمانکار بابت تأخیر و هزینه‌های ناشی از تعلیق کار، ادعای خسارت به‌اضافه سودی معقول و تمدید مدت تکمیل را مطرح نماید.

حق پیمانکار برای تعلیق کار

۱-۱۶

۱-۱۶

۱-۱۶

پیمانکار ممکن است بابت سود ازدست‌رفته، مدعی زیان یا خسارت‌هایی گردد که درنتیجه فسخ قرارداد متحمل شده است.

پرداخت پس از فسخ

۴-۱۶

۴-۱۶

۴-۱۶

اگر هر یک از ریسک‌های کارفرما که در ماده ۱۷-۳ فهرست شده است (مانند جنگ، شورش، تروریسم، انقلاب، کودتا و مواردی ازاین‌دست) منجر به خسارت یا خرابی کارها، کالا یا اسناد پیمانکار شود، پیمانکار باید اقدام به اصلاح خسارت نماید. در این شرایط ممکن است پیمانکار بابت تأخیر و هزینه‌های تحمیل‌شده ادعاهایی را مطرح نماید.

عواقب ریسک‌های کارفرما

۴-۱۷

۴-۱۷

۴-۱۷

هرگاه طبق قرارداد پیمانکار طرف بیمه‌کننده باشد و نتواند بیمه کند، کارفرما ممکن است ادعای هزینه کند.

هرگاه طبق قرارداد، کارفرما طرف بیمه‌کننده باشد و نتواند بیمه کند، پیمانکار ممکن است ادعای هزینه کند.

نیازهای کلی بیمه‌ای

۱-۱۸

۱-۱۸

۱-۱۸

اگر بیش از یک سال پس از تاریخ مبنا، پوشش بیمه‌ای برای ریسک‌های کارفرما با شرایط مناسب تجاری قابل‌دستیابی نباشد، کارفرما محق به دریافت مبلغی خواهد بود که پیمانکار می‌بایست در شرایط تجاری معقول در قبال این پوشش بیمه‌ای پرداخت کند.

بیمه کارها و ماشین‌آلات

۲-۱۸

۲-۱۸

۲-۱۸

اگر پیمانکار به دلیل قوه قاهره از انجام تعهداتش بازمانده باشد، ممکن است درخواست تمدید مدت پیمان و یا جبران هزینه‌های ناشی از قوه قاهره را نماید.

عواقب فورسماژور (قوه قاهره)

۴-۱۹

۴-۱۹

۴-۱۹

اشتراک گذاری توسط:

فیسبوک
توییتر
لینکدین
واتس‌اپ
تلگرام
ایمیل