موافقت نامه داوری پایه و اساس فرآیند داوری است که نشاندهنده موافقت و توافق طرفین برای انتخاب داور در زمان وقوع اختلاف است.
بر اساس موافقت نامه داوری، تمام اختلافات حقوقی اعم از قراردادی و غیر قراردادی با توافق طرفین به جای طرح در دادگاه نزد داوری ارجاع داده میشود موافقتنامه داوری ممکن است به صورت قراداد جداگانه یا در قرارداد اصلی طرفین نوشته شود. حل و فصل یک پرونده از طریق داوری هزینه بسیار کمتری نسبت به رسیدگی در پرونده های قضایی دارد زیرا روند کار سریعتر و به طور کلی پیچیدگی کمتری نسبت به دادرسی دارد.
زمانی که موافقت نامه داوری نوشته میشود ممکن است هنوز اختلافی وجود نداشته باشد و مدتی بگذرد تا اختلاف بوجود آید، بنابراین در صورت بروز اختلاف، اختلاف طرفین به داوری ارجاع داده می شود.
اگر موافقت نامه داوری به درستی نوشته نشده باشد در خصوص فرآیند داوری مشکل ایجاد میشود. الفاظی که در موافقت نامه بکار برده میشود باید الفاظی قابل فهم باشند و باعث ایجاد دوگانگی نشوند. در نوشتن موافقت نامه(منشأ داوری) باید دقت شود در صورتی که موافقت نامه داوری به درستی نوشته نشود فرآیند داوری به سرانجام نمی‌رسد.
موافقت نامه داوری بشکل سند بین طرفین تنظیم میگردد. یک موافقتنامه داوری باید بین طرفین باشد و طرفین باید توافق نمایند که اختلافات به داوری ارجاع داده شود.
موافقت نامه ممکن است بصورت شرط داوری در قرارداد و یا بصورت قرارداد جداگانه تنظیم گردد. مبادله نامه، تلکس، یا نظایر آن ها بر وجود موافقت نامه مزبور دلالت می‌نماید. داور صلاحیت خود را از موافقتنامه داوری می‌گیرد و این موافقت نامه داوری در قرارداد داوری بسیار حائز اهمیت است.
شیوه ارجاع داوری
ارجاع به داوری باعث کاهش هزینه های ناشی از رفت آمد به دادگاه و دستگاه قضایی میشود، همچنین ارجاع به داوری راه حلی مناسب برای رفع اختلاف طرفین با توافق یکدیگر میباشد.
شیوه ارجاع به داوری به شرح زیر است:
- تنظیم موافقت نامه داوری(سرچشمه داوری).
- درخواست رسیدگی به داوری
- تقاضای نصب داور در صورت عدم تعیین داور.
اوصاف توافق بر داوری
داوری یک نهاد توافق محور است و مواد 494 تا 501 آیین دادرسی مدنی را شامل میشود، اگر طرفین سکوت نمایند و تعداد داوران را انتخاب ننمایند، تعداد داوران در دادگاه تعیین میشود. موافقت نامه داوری عقدی است که با توافق طرفین ایجاد میگردد. همواره باید دقت شود که طبق ماده 454 باب هفتنم داوری، کلیه اشخاص اهلیت دعوا باید با تراضی یکدیگر داور را انتخاب نمایند.
اظهارنامه داوری
درصورتی‌که طرفین اختلاف بر انتخاب داور توافق نمایند و متعهد به انتخاب داور شده باشند ولی در صورت وقوع اختلاف داور یا داوران موردنظر خود را معرفی نکنند یکی از طرفین میتواند داور مورد نظر را تعیین کرده و طی اظهارنامه داوری به‌طرف مقابل معرفی نماید و خواستار تعیین داور برای طرف مقابل از طریق (اظهار نامه داوری) و یا خواستار تعیین داور ثالث از طریق( اظهارنامه داوری) میگردد.
بنابراین طرف مقابل تا ده روز فرصت دارد داور موردنظر خود را به دادگاه معرفی نماید، در صورت عدم اقدام فرد جهت تعیین داور موردنظر، خواهان(ذی‌نفع) میتواند به دادگاه برای تعیین داور مراجعه نماید.
قرارنامه داوری
به قراردادهایی اطلاق میگردد که به موجب آن طرفین معامله با هم توافق می‌نمایند به داور یا داورانی به منظور حل اختلاف بین طرفین مراجعه نمایند. بنابراین این توافقنامه بصورت قراردادی بین طرفین نوشته میگردد. که به آن قرارداد یا قرارنامه داوری می‌گویند. که این قرارداد میتواند همراه معامله یا بصورت قرارداد جداگانه تنظیم گردد.
قرارداد داوری، موافقت‌نامه‌ای است که در آن داور قبول داوری کرده و با حضور طرفین متنی نوشته‌شده و سازوکار و چارچوب داوری در آن مشخص میگردد و رأی داور برای طرفین ایمیل میگردد.
یک قرارنامه داوری شامل موارد زیر است:
- قید اعتبار قرارداد مقید به زمان
- انقضای زمان
- استفاده از الفاظ روشن و واضح درموافقتنامه داوری
در خصوص داوری، طرفین می‌توانند مدت داوری را مشخص نمایند و درصورتی‌که طرفین شیوه خاصی را در قرارداد داوری، برای تعیین مدت‌زمان داوری رأی داور پیش‌بینی نکرده باشند، داور خود مدت‌زمان مشخصی را به طرفین اعلام می‌دارد.
انواع موافقتنامه‌های داوری
موافقت نامه های داوری به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
- موافقتنامه پیش از اختلاف
- موافقتنامه پس از اختلاف
موافقتنامه داوری پیش از اختلاف
در موافقتنامه داوری پیش از اختلاف، اختلاف و دعوایی صورت نگرفته و متعاملین، زمان معامله یا بعد از معامله باهم تراضی می‌نمایند که در صورت وقوع اختلاف، اختلاف خود را به داوری ارجاع دهند.
موافقتنامه داوری پس از اختلاف
اشخاص اقلیت اقامه دعوا می‌توانند با تراضی یکدیگر اختلاف پیش‌آمده خود را به داوری ارجاع دهند، ممکن است اختلاف در دادگاه بیان‌شده یا نشده باشد، بنابراین موافقت‌نامه‌ای تحت عنوان موافقنامه داوری پس از اختلاف به‌منظور تعیین داور برای حل اختلاف ایجادشده تنظیم می نمایند.
هرگاه در موافقتنامه داوری طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف شخص یا اشخاص معینی داوری نمایند و آن شخص و یا اشخاص نخواهند یا نتوانند به‌عنوان داور رسیدگی کنند، آن موافقتنامه ملغی خواهد بود.
دانلود نمونه صورت جلسه موافقت نامه داوری
مقالات مرتبط با موافقت نامه های داوری:
آرمان سنجش شبکه یکپارچه کارشناسان کشور
