محاسبه ماده ۱۱ تعرفه حق الزحمه کارشناسان رسمی دادگستری مصوب آبان 1402

در فرآیندهای حقوقی مرتبط با ارزیابی املاک، هزینه کارشناس دادگستری برای ارزیابی ملک بر اساس ضوابط مصوب قوه قضاییه محاسبه و دریافت می‌شود. این هزینه به موجب آیین‌نامه تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری و با در نظر گرفتن نوع کارشناسی، ارزش یا اهمیت موضوع و حجم عملیات کارشناسی (نظیر بازدید میدانی، نمونه‌برداری، تهیه نقشه یا انجام آزمایش‌ها) تعیین می‌گردد.

مطابق ماده ۱۱ آیین‌نامه دستمزد کارشناسان رسمی، حداقل تعرفه کارشناسی از ۶۰۰ هزار تومان برای موارد با ارزش تا ۲۵ میلیون تومان آغاز شده و به صورت پلکانی بر اساس ارزش ملک افزایش می‌یابد. حداکثر مبلغ قابل دریافت به عنوان دستمزد کارشناسی نیز در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۱ میلیارد و ۱۸۰ میلیون ریال تعیین شده است.

هزینه کارشناسی ملک چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه هزینه کارشناسی ملک براساس ارزش روز ملک موضوع بررسی انجام می‌گیرد. نرخ‌های مصوب به شرح زیر است:

• تا ۲۵۰ میلیون ریال: مبلغ ثابت ۶,۰۰۰,۰۰۰ ریال
• از ۲۵۰ میلیون و یک ریال تا یک میلیارد ریال: ۰٫۴۵٪ مازاد بر مبلغ قبلی
• از یک میلیارد و یک ریال تا پنج میلیارد ریال: ۰٫۳٪ مازاد
• از پنج میلیارد و یک ریال تا سی میلیارد ریال: ۰٫۱۵٪ مازاد
  و به همین ترتیب، ضرایب کاهش یافته تا سقف مقرر ادامه می‌یابد.

هزینه کارشناسی سه نفره دادگستری

در مواردی که یکی از طرفین نسبت به نظر کارشناس اعتراض داشته باشد، دادگاه می‌تواند کارشناسی سه نفره (هیات کارشناسی) را تعیین نماید. در این صورت، هزینه کارشناسی به صورت مجزا برای هر یک از کارشناسان تعیین و اخذ می‌شود. این هزینه‌ها نیز تابع همان تعرفه‌های مصوب بوده و تا سقف مشخصی قابل افزایش است.

هزینه کارشناسی ملک به عهده کیست؟

پاسخ به این سؤال بستگی به مرجع درخواست کارشناسی دارد:

• در دعاوی حقوقی، در ابتدا متقاضی کارشناسی مکلف به پرداخت هزینه کارشناسی ملک است.
• در برخی موارد، در صورت عدم استطاعت مالی، دادگاه می‌تواند هزینه را کاهش داده یا از محل بودجه عمومی پرداخت نماید.
• در کارشناسی‌های سه‌جانبه یا در صورت اثبات نیاز به هیات کارشناسی، طرفین ممکن است به صورت مشترک مکلف به پرداخت باشند.

نکات تکمیلی درباره هزینه کارشناس دادگستری برای ارزیابی ملک:

• پرداخت هزینه باید ظرف یک هفته پس از تعیین کارشناس انجام شود.
• در صورت لغو کارشناسی به دلایل خارج از اختیار کارشناس، وی مستحق دریافت بخشی از حق‌الزحمه و هزینه‌های ایاب‌وذهاب خواهد بود.
• در موارد خاص، نظیر کارشناسی در مناطق محروم یا خارج از شهر، فوق‌العاده مأموریت و هزینه سفر به کارشناس پرداخت می‌گردد.