در یک خیابان افقی، ملکی که در سمت شمال قرار میگیرد ملک شمالی و ملکی که در سمت جنوب قرار میگیرد، ملک جنوبی نامیده میشود. بر اساس قانون شهرسازی ساختمان، ملک باید در سمت شمال قرار گیرد. شمالی یا جنوبی بودن ملک را موقعیت جغرافیایی آن مشخص می‌کند.
ساختمان های شمالی به ساختمان هایی گفته میشود که ورودی آن به سمت حیاط است. در ساختمان‌های جنوبی حیاط پشت ساختمان قرار میگیرد. برای طراحی و اجرای ساختمان باید موقعیت زمین ها در نظرگرفته شود.
ساختمان های شمالی
ساختمان های شمالی دارای چند فاکتور مهم می‌باشند (زمانیکه از خیابان وارد ساختمان میشویم ابتدا وارد حیاط میشویم)، بنابراین در صورت وارد شدن به ساختمان شمالی، ابتدا وارد حیاط میشویم، در ساختمان های شمالی، نورگیر نور غیر مستقیم ایجاد می‌کند و قسمت بالای ساختمان به پلاک مجاور آن ختم میشود، ایجاد دو واحد در ساختمان های شمالی اشتباه است.
ساختمان های جنوبی
واحد جنوبی نورگیری بیشتری دارد، ارزش و کیفیت زندگی در آن بالاتر است. در ساختمان های جنوبی به سمت کوچه و خیابان وارد و وارد ساختمان میشویم.
ساختمان های جنوبی با خیابان دارای یک مرز می‌باشند. ورودی ساختمان از خیابان به داخل بنا باز میشود، تعداد پارکینگ های جنوبی بیشتر است. در ساختمان های جنوبی هر تعداد واحد آپارتمان می تواند قرار گیرد. ساختمان های واحدها حداقل 12 متر عرض دارند.
دلایل اهمیت شناخت ساختمان های شمالی وجنوبی
- نورگیری: نور از جهت های مختلف در یک ساعات خاصی از روز می‌تابد، که در ارزش گذاری واحدها نقش مهمی دارد مثلاً دو ساختمانی که مثل هم باشند را در نظر بگیرید در صورتی که از نظر نور متفاوت باشند، ارزش آن ها متفاوت است.
- انرژی: در شناخت ساختمان های شمالی و جنوبی اهمیت دارد.
- آلودگی های صوتی: یکی از فاکتورهای مهم در شناخت ساختمان های شمالی و جنوبی می‌باشد.
مقایسه کلی بین ساختمان های شمالی و جنوبی
- وضع نورگیری خانه ها: ورودی ساختمان های شمالی به سمت حیاط است، نور دارد و سمت دیگر آن تاریک است، نورگیری ساختمان های جنوبی بیشتر است.
- امنیت ساختمان: در ساختمان های جنوبی خطر سرقت در قسمتی که به سمت خیابان است بیشتر است، در ساختمان های شمالی خطر سرقت کمتر است.
- سر و صدا: در ساختمان های جنوبی سمتی که به سمت خیابون است، مستعد سرما و گرما است، ولی سمتی که سمت خیابان نیست سرما و گرما کمتر است. ساختمان های شمالی کمتر در معرض سر و صدا قرار دارند.
- گرد و غبار: در قسمت هایی از ساختمان که در مجاورت ساختمان های دیگر است، گرد و غبار کمتر است، در ساختمان های جنوبی گرد و غبار بیشتر است.
کارشناسان رسمی دادگستری آرمان سنجش خدمات گسترده ای را در راستای ساختمان های شمالی و جنوبی ارائه می‌نمایند.
خانه‌های شمالی یا جنوبی؟ این سؤال بسیاری از افرادی است که قصد خرید آپارتمان رادارند. به همین خاطر در این مطلب این موضوع توسط کارشناسان رسمی دادگستری موردبررسی واقع‌شده تا راهنمایی برای شما در انتخاب خانه مناسب باشد.
خانه‌های شمالی امن ترند
در شهرهای بزرگ برای نورگیری بهتر جهت شمالی، جنوبی بهتر است و این به‌عنوان یک امتیاز محسوب میشود ولی شناخت ویژگی‌های نورهای جبهه‌های گوناگون می‌تواند در تعیین جهت‌گیری، بسته به نظر طراحی تغییر کند.
نور جنوب در نیمکره شمالی زمین جهت اصلی نورگیری است چراکه خورشید برای این قسمت همواره از طرف جنوب می‌تابد، بنابراین انرژی گرمایی و نورانی زیادی دارد. نور شرق و غرب نورهایی هستند که تنها ساعات محدودی از روز درک می‌شوند.
نور شرق به هنگام صبح با انرژی گرمایی کم و روشنایی متوسط بوده و نور غرب که به‌اصطلاح نور تیزی است، چشم را اذیت می‌کند. درباره نور شمال باید گفت این نور از انعکاس خورشید روی سطوح دیگر درک میشود زیرا هرگز خورشید متمایل به شمال نمی‌شود و نوری انعکاسی است.
به همین علت، انرژی نورانی و گرمایی متعادلی دارد. با این تفاسیر، برای مثال بهتر است آشپزخانه سمت نور شمال باشد. البته قرارگیری فضاها بر این اساس حکم نیست بلکه پیشنهاد است و طراحی می‌تواند به‌گونه‌ای باشد که نور غرب نیز نوری مناسب باشد.
جنوبی یا شمالی بودن ساختمان چه تفاوتی دارد؟
وقتی برای خرید خانه می‌روید، بعضی از خانه‌ها شمالی هستند و بعضی جنوبی. خانه‌هایی که در هنگام ورود ابتدا به حیاط وارد می‌شوید و بعد به داخل ساختمان راه پیدا می‌کنید و شمال ملک به پلاک مجاور ختم میشود، به‌اصطلاح شمالی گفته می‌شوند و خانه‌هایی که بلافاصله وارد ساختمان و راه‌پله‌ها می‌شوید و اغلب حیاط در پشت خانه است، در اصطلاح جنوبی هستند.
قدیمی‌ترها و مسن‌ترها خانه‌های شمالی را بیشتر دوست دارند و وقتی برای خرید خانه مراجعه می‌کنند به ما می‌گویند شمالی باشد. علت این انتخاب از دو جنبه قابل‌طرح است. یکی اینکه نور بیشتری به‌خصوص در آشپزخانه و پذیرایی دارند و دیگری که اهمیت آن بیشتر است امنیت خانه‌های شمالی است. این خانه‌ها به خاطر دیدی خوبی که ساکنان آن به حیاط و ورودی دارند از دزدی در امان هستند و اغلب جرم و جنایت در این خانه‌ها کمتر از خانه‌های جنوبی است.
عموماً در هر معبر شهری اعم از کوچه و خیابان دو ردیف بنای ساختمانی احداث می‌گردد که در دو طرف معبر، کوچه یا خیابان واقع‌شده‌اند. تصور کنید که شما به‌عنوان ناظر درجایی از این کوچه یا خیابان قرار دارید به‌گونه‌ای که رو به شمال جغرافیایی هستید، در این حالت، یک ردیف از بناهای ساختمانی پشت سر شما قرار دارند و ردیفی دیگر از بناهای ساختمانی نیز روبه‌روی شما واقع‌شده‌اند و سمت چپ و راست شما نیز امتداد معبر، کوچه یا خیابان است؛ در این حالت بناهای ساختمانی که بر اساس جهت‌یابی در جهت شمال معبر، کوچه یا خیابان قرار دارند (روبه‌روی شما واقع‌شده‌اند) را شمالی و بناهای ساختمانی که در سمت جنوبی (پشت سر شما واقع‌شده‌اند) را ساختمان‌های جنوبی می‌گویند.
در اکثر مواقع و در حالت عادی اگر ضوابط شهرسازی طرح‌های تفصیلی شهری رعایت شده باشد، در ساختمان‌های شمالی درب ورودی به سمت حیاط باز میشود، یعنی افراد برای ورود به خانه نخست وارد حیاط می‌شوید و آنگاه وارد ساختمان می‌گردید. این در حالی است که اکثر ساختمان‌های جنوبی درب ورودی ساختمان به معبر بازمی‌گردد، یعنی شما از کوچه یا خیابان مستقیماً وارد بنای ساختمانی می‌شوید و سپس در آن‌طرف ساختمان با حیاط روبه‌رو خواهید شد.
ازلحاظ نورگیر بودن، بناهای ساختمانی شمالی از وضعیت به‌مراتب مطلوب‌تری نسبت به بناهای ساختمانی جنوبی برخوردار هستند. بااین‌حال در بناهای آپارتمانی شمالی که به‌صورت دو واحدی ساخته میشود.
در هر طبقه ساختمانی دو نوع واحد کاشانه‌ای می‌تواند وجود داشته باشد که برخی روبه حیاط هستند و نورگیری بسیار مناسبی دارند، بنابراین برخی دیگر از واحدها دیدمستقیم به حیاط ندارند و پنجرهٔ آن‌ها در سمت دیگر ساختمان قرار میگیرد که دارای نورگیری مناسبی نیست. چنین ساختمان‌های در وضعیت‌های غربی-شرقی نیز وجود دارند نور مناسب شمالی را ندارند و مطابق طرح‌های شهری بر اساس موقعیت قرارگیری خیابان‌ها و کوچه‌ها طراحی و احداث‌شده‌اند.
در املاکی که واحدهای آپارتمان آن‌ها شمالی هستند و در هر طبقه دارای واحدهای متعدد مثلاً دو واحد هستند، واحد جلویی که رو به آفتاب و دارای پنجره‌های بزرگ‌تر و نورگیر خیلی بهتری دارند ازلحاظ ارزش و همچنین پسند عموم مردم شرایط بهتری دارند.
اما واحدهای پشتی در ساختمان‌های شمالی که ممکن است پنجره‌هایی با ارتفاع کمتر و بعضاً از کف واحد به‌اندازه ۱ متر و ۸۰ سانت بالاتر باشند، بدین‌جهت که مشرف‌به ملاک مجاور نباشند هرچند ممکن است دارای نور نسبتاً خوبی هم داشته باشد اما متأسفانه دید مناسبی ندارند، بدین‌جهت این واحدها ازنظر پسند عمومی و همچنین ارزش شرایط خوبی ندارند.
