نقشه‌برداری در اراضی شهری و روستایی

نقشه‌برداری در اراضی شهری و روستایی، از انواع فعالیت‌هایی است که نقشه‌برداران به آن مبادرت می‌نمایند، تهیه طرح‌های هادی شهری و روستایی طی دهه‌های گذشته، ضرورت انجام فعالیت نقشه‌برداری در اراضی شهری و روستایی را به‌خوبی نمایان ساخته است.

با توجه به اهمیت و دقت بالای نقشه‌ها و مباحث حقوقی حائز اهمیت در مورد املاک، تهیه انواع و اقسام نقشه‌ها با تأییدیه و مهر کارشناس رسمی دادگستری انجام می‌گیرد که پس از تهیه این نقشه‌ها به‌عنوان سندی قابل‌ارائه به مراکز و ارگان‌های ذیصلاح می‌باشند که قابل استناد هستند.
اکثر شهرهای کشور دارای نقشه ۱٫۲۰۰۰ هستند که این نقشه‌ها از طریق فتوگرامتری تهیه می‌شوند و شامل اطلاعاتی (محدوده املاک و خیابان‌ها و جداول و بخشی از مبلمان شهری) هستند؛ که برای اندازه‌گیری مساحی اراضی و املاک شهری اعم از عرضه و اعیان و بهنگام رسانی نقشه پایه شهری و کنترل طرح تفصیلی و اعلام موارد مغایرت و تعیین کاربری و مساحت، اعلام گزارش پلاک‌ها واقع در طرح جهت برآورد هزینه تملک و تحویل اراضی به شهرداری و برعکس مورداستفاده واقع می‌شوند.
اما با توجه به گستردگی شهر و روستا به‌روزرسانی این نقشه‌ها معمولاً به‌کندی صورت می‌گیرد. برای انجام عملیات نقشه‌برداری از مکان‌ها و عوارض حتماً باید مجدد عملیات نقشه‌برداری را شروع کرد.
تهیه و ایجاد نقشه‌های به‌روز شده و دقیق به‌عنوان اولین مرحله در شکل‌گیری و ساماندهی و ایجاد سیستم اطلاعاتی مطرح است که شامل مراحل اصلی، برداشت زمین و اندازه‌گیری و محاسبات است.
وسایل و ابزارهای مختلفی برای نقشه‌برداری وجود دارد (دوربین و متر و…) اما با توجه به نوع پروژه دقیق‌ترین وسیله جی‌پی‌اس است که به‌راحتی و با دقت مناسب می‌توان مختصات مربوط به زیربنای یک ساختمان یا زمین کشاورزی را به دست آورد، موارد استفاده از نقشه‌برداری بسیار گسترده است، برای تهیه یک پلان ساده یا ازبیلت یک ساختمان یا توپوگرافی یک منطقه و … در موارد خاص نقشه‌برداری جهت جلوگیری از سیل در جنگل‌ها که با کاشت درخت و یا موارد مشابه مانع از وقوع سیل می‌گردند، در تعمیر جاده‌ها و ایجاد پل و ساختمان‌های تجاری و … از جی‌پی‌اس (GPS) و تجهیزات پیشرفته که دارای دقت بالایی است استفاده می‌شود.

نقشه‌برداری کلیه زمین‌های کشاورزی اعم از زمین‌های که به حالت موات درآمده‌اند یا زمین‌های بایر که سابقه عمران و احیا داشته‌اند و به‌تدریج به حالت موات برگشته‌اند اعم از اینکه صاحب مشخصی داشته و یا نداشته‌اند، توسط مهندسان نقشه‌بردار و کارشناسان رسمی دادگستری انجام می‌گیرد. مهندسان نقشه‌بردار طبق روال معمولی نقشه‌برداری با استفاده از دوربین‌های نقشه‌برداری (توتال) انجام می‌دهند.
نقشه‌برداری در مناطق روستایی هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد که در روستاهای ایران اکثراً تحت عنوان طرح هادی و با در نظر گرفتن زیرساخت‌های عمرانی انجام می‌گیرد.
برای بحث اهمیت نقشه و نقشه‌برداری همین بس که پایه همه فعالیت‌های عمرانی اعم از پلان یک ساختمان ساده تا نقشه پیچیده سازه‌های غول‌پیکر ابتدایی‌ترین مسئله تهیه نقشه می‌باشد. در این راستا طرح هادی پایه اساسی عمران و توسعه روستایی در ایران می‌باشد و پایه چنین طرح‌هایی در کشور از سال ۱۳۶۲ و تحت عنوان روان بخشی روستاها دریکی از نقاط روستایی شهرستان شهرکرد و توسط وزیر مسکن و شهرسازی وقت به مورداجرا گذاشته شد. در سال‌های بعد به‌خصوص از سال ۱۳۶۶ توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با جدّیت تمام پیگیری شد. درواقع طرح هادی روستایی ازجمله پروژه‌هایی محسوب می‌شوند که در راستای فراهم‌سازی زمینه توسعه و عمران نقاط روستایی تهیه و اجرا می‌شوند؛ که هدف از این طرح افزایش راندمان کار روستاییان و بهبود معیشت و رفاه زندگی روستایی و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه روستاییان به شهرها است؛ که توسط نقشه‌بردارها و کارشناسان رسمی توسط تجهیزات بروز انجام می‌گیرد.

فعالیت مهندسین نقشه‌بردار در روستاها بر روی زمین‌های کشاورزی از دیرباز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است، چراکه بحث ملک و املاک از قدیم برای روستاییان ازلحاظ حقوقی و اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. جهت جلوگیری از مشکلات حقوقی و ثبتی در روستا بهترین کار قبل از انجام تفکیک و تقسیم‌بندی املاک و زمین‌های کشاورزی انجام نقشه‌برداری دقیق توسط مهندسین مجرب می‌باشد.
نقشه‌برداری انواع زمین اعم از زمین‌های بایر، دایر، موات، اراضی شهری و روستایی و نقشه‌برداری خطوط انتقال و تهیه انواع پلان‌های عمرانی و نقشه‌برداری به‌وسیله تجهیزات پیشرفته با دقت لازم در اسرع وقت توسط مهندسین مجرب و توانمند نقشه‌برداری با پشتیبانی شرکت آرمان سنجش فعال در امور ثبتی انجام می‌پذیرد.