سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مخفف Geographic Information System است که در جهان برای اولین بار در کشورهای آمریکا و کانادا در سال ۱۹۶۰ درزمینهٔ جنگلداری و مدیریت آن از این سیستم استفاده شد و در ایران نیز در سال ۱۳۷۰ در سازمان نقشهبرداری برای بار اول از این سیستم استفاده گردید که بعدها سازمانها و ارگانهای گوناگون همانند شهرداری، وزارت مسکن، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان جنگلها و مراتع و… نیز از این سامانه استفادههای مختلف و متنوعی در زمینههای گوناگون بردند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی متشکل از سختافزار، نرمافزار، نیروی انسانی و متخصصین، انواع مدلهای قابلپردازش، است که این اطلاعات جغرافیایی برای ذخیرهسازی، مدیریت، پردازش، بهنگام سازی تولید و… مورد استفاده قرار میگیرند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی محیط قدرتمندی برای نگهداری، ذخیره، تجزیهوتحلیل و مدیریت اطلاعات از نوع جغرافیایی است و مهمترین خصوصیات آن وابستگی و همزمانی دادههای مکانی و توصیفی میباشد که آیتم و مزیت مهمی برای مدیریت دادهها به شمار میرود.
درگذشته تحلیل و تجزیه دادهها و اطلاعات بهصورت سنتی و دستی انجام میشد اما با پیشرفت فنّاوری و حجم انبوه اطلاعات روشهای سنتی و دستی قابلاستفاده نیستند و یا لااقل جوابگوی تجزیهوتحلیل و دستهبندی این همه اطلاعت نمیباشند. کارشناس رسمی دادگستری رشته نقشهبرداری بر اساس تجربه، توانمندی و تخصص و همچنین صلاحیت رشته نقشهبرداری در خصوص موضوعات مرتبط اقدام به اظهارنظر و تهیه گزارش کارشناسی می نماید.
مهمترین وظایف یک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) را میتوان:
- ورود اطلاعات و دادهها
- پردازش و ویرایش اطلاعات و دادهها
- مدیریت اطلاعات و دادهها
- تجزیهوتحلیل اطلاعات و دادهها
- نمایش و تصویر اطلاعات منتج شده
امروزه در مراکزی که با اطلاعات و دادههای زیادی سروکار دارند نیاز مبرم و کاربردی احساس میشود به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) که در زمینههای کاربردی گوناگون احتیاجات سیستم را مرتفع کند. جهت بهرهگیری و برنامهریزی در مسیر توسعه پایدار باید از اطلاعات توصیفی و مکانی بهصورت دقیق و در راستای یکدیگر استفاده لازم را برد. دلایل زیر را میتوان برای استفاده سیستم اطلاعات جغرافیایی عنوان کرد:
- تأمین خواستهها و پاسخ دقیق و کامل به نیاز کاربران در زمینههای مختلف
- افزایش بهرهوری و ساماندهی منابع و اطلاعات موجود
- استفاده بهینه از اطلاعات و برنامهریزی در مسیر تعیینشده
- ابزاری قدرتمند در کنار مدیران جهت تصمیم گیریهای کاربردی
- افزایش دقت و سرعت در کلیه مراحل کاری یک سیستم
- ایجاد و تولید نرمافزارهای مرتبط با هر نوع نیاز
- قابلیت توسعه در زمینههای گوناگون با اطلاعات و دادههای مرتبط
- قابلیت ارتباط بین دادهای توصیفی و مکانی
اما کاربردهای مفید سیستم اطلاعات جغرافیایی را میتوان در عناوین ذیل خلاصه کرد:
- زمینشناسی، تهیه نقشههای زمینشناسی
- حدنگاری و مدیریت زمین
- راه و راهآهن
- صنعت خودرو
- کنترل ترافیک و مسائل مرتبط با آن
- مدیریت فعالیت نیروی انسانی
- ایجاد استانداردهای لازم در استفاده از اطلاعات و دادهها
- مدیریت پراکندگی جمعیت و انسانها و نیازها آنها
- مکانیابی جهت پروژهها
- کشاورزی، محیطزیست، منابع طبیعی
- بانکداری، اقتصاد و بازرگانی
- سامانههای آتشنشانی
- صنعت بیمه
- اقیانوسشناسی
- باستانشناسی
- علوم اجتماعی
- نقشههای مکانیابی
- صنعت حملونقل
- جمعآوری، ذخیره و تجزیهوتحلیل اطلاعات با حجم زیاد
- بهنگام سازی اطلاعات و دادهها با دقت و سرعت زیاد
- مدیریت شهری، برنامهریزی شهری، طراحی شهر
1 / 5. مجموع: 1